Marrakesh - مراكش

De trein bracht mij van Tangiers, gedeeltelijk langs een prachtig stukje blauwe oceaan met mooi strand, grote groene leegtes, lelijke vervallen stadjes, boerendorpjes, via Casablanca naar  Marrakesh. Hiermee los ik   een SCHULD in aan   aan mijzelf daterend  uit 1992; toen hoorde ik het woord "Marrakesh" voor het eerst vallen, en ik vond de naam zó mooi dat ik de onweerstaanbare urgentie voelde erheen te MOETEN, zonder iets van deze plek af te weten.  Het heeft me verbaasd dat in een land waar chaos de norm lijkt te zijn de trein bijna stipt op tijd aankwam, afgelegde afstand zo'n 500 kilometer in 8 uur, of wel heel efficiënt. 

De eerste 2 dagen heb  ik hoofdzakelijk in een hop on-of bus gezeten, wat doelloos en vol verbazing de ietwat maffe surrealistische omgeving aanschouwend, een roze -rode stad met brede boulevards, palmbomen en heel veel drukte, vooral in het oude stadscentrum (Medina) met ultra smalle straatjes met duizenden winkeltjes en werkplaatsen op elkaar gepropt, omringd door een muur van zo'n 10 meter hoog met een lengte van ongeveer 19 kilometer.

Het was lekker RUSTIG  in de hop on-of bus,  geen gezeur aan je kop van taxichauffeurs, kooplieden,  geen slangen dompteurs, apen temmers, in boerka gehulde buik danseressen,  henna tatoeëerders, straatmuzikanten, toekomstvoorspellers, kraampjes met stomende koppen slakken, straattandartsen en andere oplichters,  en allerlei vormen van straattheater die mij voor kort geheel onbekend waren.

Het voorgaande speelt zich allemaal af op het beroemde plein  Djemaa el Fna, hetgeen zoiets betekent als "bijeenkomst van de doden", refererend  aan de publieke executies die hier vroeger (11e eeuw) plaatsvonden, zoals dat ook gebeurde  in de wat meer duistere  dagen in Nederland; bijvoorbeeld op de "Grote Markt" in Haarlem.

Aan het einde van de middag worden op het zelfde plein  in rap tempo mobiele restaurantjes opgebouwd, en is het de verzamelplek voor de hele stad.  Het meest overweldigend vond ik  de momenten als ook de Adhan (oproep tot gebed) klonk uit wel twintig minaretten, waarbij sommigen mooier klonken als een aria gezongen door menig beroemde operazanger. Bij het bezoeken van het plein, maar vooral ook in omringende drukke smalle straatjes en overbevolkte markten is het noodzakelijk zeer alert te zijn op passerende fietsers, scooters, ezelkarren en andere ondefinieerbare vormen van vervoer. De hoeveelheid troep per vierkante meter die hier verkocht wordt is erg hoog.

In deze grote stad (rond de 1,5 miljoen inwoners) is er één heel handig referentiepunt; de ruim 70 meter hoge minaret van de Koutoubia moskee. Deze stond onder andere model voor La Giralda in Sevilla, welke ik een paar weken geleden bezocht.  In het algemeen zijn bijna alle minaretten die ik in Marokko heb gezien vierkant, dit in contrast met wat rondere vormen zoals ik ze gezien op op vele andere plekken, althans zo ik mij dat herinner.

Het is een stad en omgeving van uitersten, buiten de stad is een palmreservoir (Palmeraie) met zo'n 300.000 palmbomen, en heel veel dromedarissen (veelal  voor toeristische doeleinden). Het Atlasgebergte  is ook zichtbaar, dus in theorie kun je dezelfde dag op een kameel door de woestijn dolen, skiën en verdwalen in de Souqs (markten) in de Medina (ommuurde drukke binnenstad).

Een andere tegenstelling is die van luxe winkelcentra en 5 sterrenhotels en restaurants en de schrijnende armoede die helaas zo prominent is.

Het was voor mij de hoogste tijd voor het vergaren van wat religieuze bijschaving, dus bezocht ik de Medersa Ali Ben Youssef,   een voormalige koran school; daar ik zo'n plek nog nooit eerder had bezocht. De school is in 1960 gesloten, dus mijn hoop  voor wat les in Arabisch en opdoen van wat kennis over de koran viel in het water, zoals er ook ongewoon veel regen viel op deze anders zo droge plek.

De voormalige studentenvertrekken deden erg claustrofobisch, koud en wat gevangenisachtig aan. Bij terugkomst in Nederland moet ik  urgent en opnieuw naar zondagsschool, zodat ik Eva, Abraham, Jozef, Buddha, Shiva, de profeet Mohammed, en personen als Luther en Zwingli  in het juiste kader en tijdspad kan plaatsen.

Ik wil en moet twee boeken kopen, maar goede boekwinkels zijn moeilijk te vinden. Ik probeer een paar woorden Arabisch te leren, maar ik heb geen boekje  Engels - Arabisch voor kinderen kunnen  vinden wat mij daarbij zou kunnen helpen. Ik ben nu al een week bezig met de uitspraak van het woord "alhamdulilah" (الحمد لله)     hetgeen in de verte zoiets betekent als ça va, maar dan op een wat chique verheven manier. 

Men spreekt hier naast Marokkaans Arabisch veelal  Frans  (ik ben pissig op mezelf dat ik die vaardigheid  verloren heb), naast Berbers, maar scholing is een probleem, vooral voor meisjes heb ik mij laten vertellen. Een ander heikel issue is hygiëne, of nauwkeuriger gedefinieerd het gebrek eraan.

Marokko was voor mij een bijzondere ervaring, ietwat uitdagend en erg druk, enigszins vergelijkbaar met een land als India, al ligt daar de hectiek nog wel een paar tandjes hoger. Ik ben het punt genaderd dat het bezoeken van  dit soort landen georganiseerd meer voor de hand ligt, maar daar houd ik niet van.

Ik heb nu een dringend verlangen naar een oersaaie lelijke plek zoals Zandvoort, waar de zee grijs is, al is deze in de rest van de wereld blauw, met grauw zand,  langdradige intens lelijke kale boulevards, en de voorspelbaarheid van haringboeren.

Enkele foto's in het mapje    Marrakesh - مراكش