Praag

De Moldau   van de Tsjechische componist   Bedřich Smetana  werd gespeeld in de trein toen deze het centraal station van Praag binnen reed. Of je nu van klassieke muziek houdt of niet, je hoort dat het muziekstuk een rivier vertolkt, de Tsjechische Vltava (Moldau)  die door Praag slingert voordat ze zich samenvoegt met de Elbe.

En als ik geweten had wat er allemaal te zien zou zijn hier in Praag had ik al mijn voorgaande bestemmingen wel kunnen overslaan. Zo is er het prachtige oude stadsplein, nu omgetoverd in een grote kerstmarkt, maar vanaf de stadstoren  (met prachtige astronomische klok die elk uur "een parade van apostelen laat zien") heb je een uitzicht door vogelsogen van veel  andere bezienswaardigheden. Op het plein is een monument ter nagedachtenis aan Jan Hus,  een reformist met het streven de katholieke kerk te versoberen en om die reden veroordeeld om in 1415 op de brandstapel gegooid te worden, hetgeen leidde tot de Hussitische oorlog.  En dat is het probleem met deze republiek Tsjechië en hoofdstad Praag; er komt geen  eind aan allerlei geschiedfeiten, zo heb je de heilige Wenceslas  zonder een voor mij duidelijke reden. De defenestratie  (het nieuwe scrabble woord van 2014 voor uit het raam gooien) van 2 katholieke regenten uit een toren van het Praagse kasteel leidde in 1618 tot de 30 jarige oorlog. En als je een participeert in rondleiding, bijvoorbeeld van het raadhuis van Praag wordt steen voor steen de totstandkoming van het gebouw uitgelegd, en als dat begint rond de wisseling van het eerste millennium dan ontdek je hoe vermoeiend Praag kan zijn. Zo denk ik ook de herkomst gevonden te hebben van het Duitse woord langweilig; Antonín Langweil  heeft begin 19e eeuw een model op schaal van Praag (wat een monnikenklus)  gemaakt, wat ook heden ten dagen nog lijkt, en waar recentelijk een 3D film van 6 minuten van is gemaakt waarover men jaren heeft gedaan met behulp van wiskundigen. Maquette en 3D film zijn te bezichtigen in het stadsmuseum van Praag.

Ëén van de mooiste bruggen ter wereld is zonder twijfel de Charles Bridge  (geflankeerd met prachtige beelden) en als je die van het centrum uit oversteekt loop je zo naar het kasteel van Praag  met op het terrein de immens grote Sint Vitus kathedraal. Het kasteel is sinds 1990 weer opengesteld voor publiek, en als je er 2 dagen heb rondgedoold heb je nog niets gezien, zo groot en vermoeiend; langweilig.  Ik was meer onder de indruk van het prachtige standbeeld van eerder genoemde toondichter Bedřich Smetana aan de oever van de Moldau voor de ingang  van een schattig  museum aan hem gewijd. En laten we niet die andere grote Tsjechische componist vergeten: Antonín Dvořák  die zulke prachtige werken heeft gecreëerd, zoals o.a het. Piano Concerto, Op. 33, zijn in de Verenigde Staten gecomponeerde 9e symfonie "From the New world opus 95"   en het ontroerende  Romance for piano and violin, Op.11. Ook hij heeft zijn eigen zielroerende museum. De grafzerken van beide componisten zijn te vinden bij het kasteel Vyšehrad , op de begraafplaats naast de Sint Peter en Paul Basiliek.

Theresienstadt, het klinkt heel"gemoedelijk en dat was precies wat de Nazi's voor ogen hadden met dit concentratiekamp  in het plaatsje Terezín (Theresienstadt in Duits een uur van Praag met bus), bestaande uit een tweedelig  fort. Het  grote fort was een propagandamachine, waarbij werd voorgedaan dat de daar gehuisveste Joodse mensen het geweldig naar het zin hadden, met prachtige winkeltjes, appartementen, sportvelden etc.. Het Rode Kruis stonk er destijds in. Er werd zelfs een propagandafilm gemaakt, waarvan in de jaren 1960 een gedeelte is teruggevonden (fragment op youtube). De werkelijke  terreur vond plaats in kleine fort, en ik heb nog steeds moeite deze tragedie te bevatten. De kille cijfers in het kort; ongeveer 160.000 mensen zijn dit kamp gepasseerd waarvan 90% is omgekomen hetzij ter plekke wegens ondervoeding, ziekte, marteling, dan wel op weg naar of in één  van de vernietigingskampen. In het museum Terezín zijn tekeningen van Joodse kinderen te aanschouwen daar destijds gemaakt, (verstopt door een lerares en later teruggevonden).  De de namen van ongeveer 7500 Joodse slachtoffertjes zijn in de museummuren gegraveerd.

Terug in Praag is een bezoek aan het Joodse museum  essentieel. De reden dat er in Praag nog synagoges te bezichtigen zijn  is omdat ze werden gebruikt als opslagplaats voor van Joodse mensen geconfisqueerde (geroofde) goederen, en de voornemens van Naziduitsland voor het oprichten van een museum van "het uitgeroeide ras". In de Pinkas synagoge  zijn in de muren de namen gegraveerd van 80.000 Joodse slachtoffers van de holocaust. De Joodse gemeenschap heeft dit 2 keer moeten doen, daar de communisten  de eerste versie hadden vernietigd. Het proces nam ruim 4 jaar in beslag. Voor meer informatie over de recente geschiedenis (1918-1990) van Tsjechië is het educatief het Museum of Communism  aan te doen.

Enkele foto's in het mapje Praag.